


KUR-AN'IN ANA KONULARI
KADINLAR Ä°ÇÄ°N NAMAZ
ERKEKLER Ä°ÇÄ°N NAMAZ
Namaz, Ä°slam'ın en önemli ibadetlerinden biridir. Peygamberimiz namaz için 'dinin direÄŸidir' demiÅŸtir. Namaz kılmak, ergenlik çağına gelmiÅŸ, akıl sahibi kimseler için farzdır. Namazı terk etmek dinen sorumluluk getirir.
Namazı, kulluk görevimizi yerine getirmek, Allah'ı sıkça anmak için kılarız. Namazlarda kalbimizi Allah'a açar, ona dua eder, ona sığınırız. Dileklerimizi ve halimizi ona arz ederiz. Namaz kılmakla, aynı zamanda Allah'a ÅŸükür borcumuzu da yerine getirmiÅŸ oluruz.
Namaz kılan bir kiÅŸi, Allah'a yakınlaÅŸtığı için kötülüklerden uzaklaşır. Bedenini ve ruhunu temiz tutar. Günahlardan arınır.
Namazın kabul edilen bir namaz olması için 12 ÅŸartın yerine gelmiÅŸ olması gerekir. Bunlara namazın farzları denir. 12 farzdan altısı namaza baÅŸlamadan öncedir. Bunlara Namazın dışındaki farzlar denir. Geri kalan altı ÅŸart ise namazın içindeki farzlardır.
Namazın Dışındaki Farzlar
1) Hadesten Taharet: Abdest almak, gerekli hallerde gusül yapmaktir.
2) Necasetten Taharet: Namaz kılacak kiÅŸinin, bedeninde, üzerindeki elbisede ve namaz kılacağı yerde pislik varsa bunları temizlemektir.
3) Setr-i Avret: Namaz kılacak kiÅŸinin vücudunda örtünmesi gereken yerleri örtmesi demektir.
Erkekler için en az: Göbek ile diz kapağı arası mahrem bölgedir (dizkapağı dahil).
Kadınlar için: Yüz, el ve ayaklardan baÅŸka vücudunun her tarafını örtmeleri gerekir.
4) Ä°stikbal-i Kıble: Namazı kıbleye dönerek kılmaktır. Kıble, Mekke ÅŸehrindeki kutsal bina olan Kâbe yönüdür. Kâbe, Hz. Ä°brahim ve Hz. Ä°smail tarafından yapılmıştır.
5) Vakit: Namazları kendi vakitleri içinde kılmaktır.Vakti gelmeden bir namazı kılmak caiz deÄŸildir.
6) Niyet: Hangi namazı kıldığını bilmek ve kalbinde hatırlamaktır. Niyetin dil ile söylenmesi sünnettir.
Namazın Ä°çindeki Farzlar:
1) Ä°ftitah Tekbiri: Namaza baÅŸlarken tekbir almak demektir.
2) Kıyam: Namazda ayakta durmak demektir.
3) Kıraat: Namazda ayakta iken biraz Kur'an okumaktır.
4) Rükû': Namazda eÄŸilmektir.
5) Sücûd: Rükû'dan sonra ayaklar, dizler ve ellerle beraber alnı yere koymaktır.
6) Ka'de-i Ahîre: Namazın sonunda "Ettehiyyatü" okuyacak kadar oturmak demektir. (Anlatım: Dr. Ali KuzudiÅŸli)
1) Hadesten Taharet: Abdest almak, gerekli hallerde gusül yapmaktir.
2) Necasetten Taharet: Namaz kılacak kiÅŸinin, bedeninde, üzerindeki elbisede ve namaz kılacağı yerde pislik varsa bunları temizlemektir.
Åžimdi ise geri kalan 4 farzı öÄŸreneceÄŸiz. Bunları ÅŸöyle açıklayabiliriz:
3) Setr-i Avret: Namaz kılacak kiÅŸinin vücudunda örtünmesi gereken yerleri örtmesi demektir. Erkekler için en az: Göbek ile diz kapağı arası mahrem bölgedir (dizkapağı dahil). Kadınlar için: Yüz, el ve ayaklardan baÅŸka vücudunun her tarafını örtmeleri gerekir.
4) Ä°stikbal-i Kıble: Namazı kıbleye dönerek kılmaktır. Kıble, Mekke ÅŸehrindeki kutsal bina olan Kâbe yönüdür. Kâbe, Hz. Ä°brahim ve Hz. Ä°smail tarafından yapılmıştır.
5) Vakit: Namazları kendi vakitleri içinde kılmaktır.Vakti gelmeden bir namazı kılmak caiz deÄŸildir.
6) Niyet: Hangi namazı kıldığını bilmek ve kalbinde hatırlamaktır. Niyetin dil ile söylenmesi sünnettir. ÖrneÄŸin sabah namazının sünnetini kılacak olan biri ÅŸöyle niyet eder: "Niyet ettim Allah rızası için sabah namazının sünnetini kılmaya." (Anlatım: Dr. Ali KuzudiÅŸli)
Namazın kılınış ÅŸartlarına “Namazın içindeki farzlar” da denir. Bunlar ÅŸöyle sıralanır:
1. Ä°ftitah (baÅŸlangıç) Tekbiri: Namaza baÅŸlarken “Allahu Ekber” demek.
Namaza, Allah'ın yüceliÄŸini bildiren bir kelime ile baÅŸlamak namazın ÅŸartlarındandır. Buna iftitah (baÅŸlangıç) tekbiri denir. Niyetin hemen arkasından elleri kaldırırken "Allahû Ekber" diyerek yapılır.
2. Kıyam: Ayakta Durmak (Kıyam)
Bir özrü olmayan mükellefin farz ve vacip olan namazları ayakta kılması da farzdır. Nafile namazları ise ayakta kılmak ÅŸart deÄŸildir, oturarak da kılabilir.
3. Kıraat: Kur'ân Okumak
Farz namazların ilk iki rekatında Kur'ân-ı Kerîm'den bir parça okumak da farzdır. Dolayısı ile bu farzın yerine gelmesine yetecek kadar Kur'ân âyetini ezbere bilmek de farz olmuÅŸ olur. Bu farz, Kur'ân'ın herhanhi bir yerinden, üç kısa âyet kadar okumakla yerine gelmiÅŸ olur.
4.Rukû: EÄŸilmek
"Rukû" eÄŸilmek demektir. Namazların her rekatında en az eller dizlere ulaÅŸacak kadar eÄŸilmek farzdır. Rukû, mükemmel ÅŸekliyle baÅŸ ile göÄŸüs yere paralel oluncaya kadar eÄŸilmekle olur. Yalnız bu, erkek içindir. Kadın ise sadece elleri dizlerine ulaÅŸacak kadar egilir.
5. Secde: Namazda alnı yere koymak
Secde, Allah'ın yüceliÄŸini kabul ederek, alnı yere koymaktır. Secdenin tam ve mükemmel olması için alın, burnun ucu, ellerin içleri ve ayak parmaklarının uçları yere deÄŸmelidir.
6. Kaidei ahire: Son OturuÅŸ
Kıldığı namaza göre son rekatın bitiminde "ettahiyyatü" okuyacak kadar oturmak da farzdır.
Farz namazlar için belirli sözcüklerle, günde beÅŸ vakit yapılan namaza çaÄŸrıya “Ezan” denir. Ezan namaza dâvettir ve dünyadaki tüm Müslümanları birleÅŸtiren bir semboldür. Ezan okuyan kiÅŸiye “Müezzin” adı verilir. Ezan günde beÅŸ kez halka açık olarak minarelerden okunur.
Ezan kelimesi bazı ayetlerde ÅŸöyle yer alır:
'(Ezanla) birbirinizi namaza çağırdığınız zaman...' (Mâide, 58),
'Ey iman edenler! Cuma günü namaza çaÄŸrıldığınız (ezan okunduÄŸu) zaman, Allah’ı anmaya koÅŸun…' (Cum'a, 9)
İlk ezan nasıl okundu?
Hicretin birinci yılında Medîne’de Mescid-i Nebevî tamamlanınca cemaatle namaz kılınmaya baÅŸlanmıştır. Namaz vakitlerinde de Hz. Bilâl-i HabeÅŸî, “Haydi namaza…!” diye seslenirdi. Ancak bu yöntem, elveriÅŸli olmamaktaydı. Bu sebeple cumayı ve beÅŸ vakti zamanında bildirecek bir sembole ihtiyaç duyulmuÅŸtu.
Bu konu için Peygamberimiz ashabıyla görüÅŸ alışveriÅŸinde bulundu. Mecliste hazır bulunan sahabiler çeÅŸitli görüÅŸler öne sürdüler. Bu teklifler; namaz vakitlerinin boru çalınarak, ateÅŸ yakılarak, çan çalınarak veya yüksekçe bir yere bayrak dikilerek haber verilmesi ÅŸeklindeydi. Fakat Peygamberimiz, bu tekliflerin her birini, baÅŸka millet ve dinlere ait olması nedeniyle uygun görmemiÅŸti. Topluluk bir karara varamadan dağıldı.
Bir gece Abdullah bin Zeyd, rüyasında bir çaÄŸrı yapıldığını gördü. Bu çaÄŸrıda ezanda bulunan cümleler söyleniyordu. Abdullah rüyasını Peygamberimize anlattı. Peygamberimiz cümleleri çok beÄŸendi ve:
- GördüÄŸünü Bilâl'e öÄŸret; çünkü onun sesi güzeldir' buyurdu. O da rüyasında öÄŸrendiÄŸi bu ezânı, Hz. Bilâl’e öÄŸretti. Hz. Bilâl, Medîne'nin en yüksek yerine çıkarak, bu ezânı yüksek ve çok tatlı bir sesle okudu.
Ezanın Medine semâlarına yayıldığı sırada, bu ilahî dâveti duyan Hz. Ömer, evinden çıkıp koÅŸa koÅŸa Peygamberimize gelerek,
-Ey Allah’ın elçisi, ben bu sözleri rüyamda gördüm, dedi. MeÄŸer aynı rüyayı o da görmüÅŸ…
Ezanın sözleri ve anlamı:
Ezanda Bulunan Cümleler
Türkçesi
Allahü Ekber (4 kez söylenir)
Allah en yücedir.
EÅŸhedü enla ilahe illallah 2 kez söylenir)
Ben ÅŸahitlik ederim ki Allah’tan baÅŸka ilah yoktur.
EÅŸhedü enne Muhammeder-resülullah (2 kez söylenir)
Ben ÅŸahitlik ederim ki Hz. Muhammed Allah’ın elçisidir.
Hayye alas-salâh (2 kez söylenir)
Haydi namaza…!
Hayye alal-felâh (2 kez söylenir)
Haydi kurtuluÅŸa…!
Essalatü hayrün minen nevm (yalnızca sabah ezanında 2 kez söylenir)
Namaz uykudan daha hayırlıdır.
Allahü Ekber (2 kez söylenir)
Allah en yücedir.
Lâ ilahe illallah (1 kez söylenir)
Allah’tan baÅŸka ilah yoktur.
(A.K. dinibil.com)
Ezan Duası
Ezanı dikkatle dinledikten sonra ÅŸöyle dua edilir:
Ezan Duası
Türkçesi
Allahümme Rabbe hazihid davetit tammeh ves salatil kaimeh
Ey bu mükemmel çaÄŸrının ve kılınan namazın Rabbi olan Allah’ım…!
Ati Muhammedenil vesilete ved dereceter rafia
Hz. Muhammed’e ÅŸefaat yetkisini ver ve onu yüce makama ulaÅŸtır.
Vebashu makamen Mahmudenillezi vaatteh
Ve onu, söz verdiÄŸin övülmüÅŸ makama gönder.
Ä°nneke la tuhliful miad
Sen sözünden asla dönmezsin.
(A.K. dinibil.com)
Kamet
Kamet, cami içinde, farz namazlardan önce okunur. Cümleleri ezan gibi olup yalnızca "hayye alel felah" cümlesinden sonra 2 kez "Kad kametis salah" denir. Bu: "Namaz kılınmaya baÅŸladı" demektir. (Anlatım: Dr. Ali KuzudiÅŸli)
Allah, ergenlik çağına gelmiÅŸ her Müslüman'a günde beÅŸ vakit namaz kılmayı farz kılmıştır. Bu namazlar günün çeÅŸitli vakitlerinde kılınır.
Sabah Namazı:
Gökyüzü siyahtan laciverte dönüÅŸmeye baÅŸladığı zaman (tan yerinin aÄŸarması) sabah namazının vakti girer. GüneÅŸin doÄŸuÅŸ anında ise sabah namazının vakti sona erer. Sabah namazı 4 rekat olup 2 sünnet, 2 farz ÅŸeklinde kılınır.
ÖÄŸle Namazı:
GüneÅŸ tam tepede olduÄŸu konumdan batıya doÄŸru biraz yönelince öÄŸle namazının vakti girer. GüneÅŸ batıya doÄŸru iyice yönelince öÄŸlenin vakti sona erer. ÖÄŸle namazı 10 rekat olup 4 sünnet, 4 farz, 2 son sünnet ÅŸeklinde kılınır.
İkindi namazı:
GüneÅŸin iyice batıya yönelip gölgelerin uzadığı vakitten baÅŸlar, GüneÅŸin batmaya yaklaÅŸmasında ikindi namazının vakti biter. Ä°kindi namazı 8 rekat olup 4 sünnet 4 farz ÅŸeklinde kılınır.
Akşam namazı:
GüneÅŸin batmasından sonra AkÅŸam namazının vakti girer. Gökyüzü iyice karanlığa büründüÄŸünde ise akÅŸam namazının vakti sona erer. AkÅŸam namazı 5 rekattir. Önce 3 rekat farz kılınır, sonra 2 rekat sünnet kılınır.
Yatsı namazı:
Yatsı namazının vakti gökyüzünün iyice karardığı zamandan baÅŸlayarak sabah namazının vaktine kadar devam eder. Yatsı namazı 13 rekat olup 4 sünnet, 4 farz, 2 son sünnet ve 3 vitir namazı ÅŸeklinde kılınır.
Namaz Nasıl Kılınır?
Namazların kılınışı birbirine benzer. AÅŸağıda örnek olarak sabah namazının sünnetinin kılınışı verilmiÅŸtir.
"Niyet ettim Allah rızası için sabah namazının sünnetini kılmaya..." diyerek niyet ederiz.
Ellerimizi kaldırarak "Allahu Ekber" deriz. Erkekler ellerini kulak hizasına kadar, bayanlar ise omuz hizasına kadar kaldırır.
Ellerimizi baÄŸlarız. Erkekler göbek hizasında, bayanlar göÄŸüs hizasında baÄŸlar. Sonra sırasıyla ÅŸunları okurum:
-
Sübhaneke
-
Euzu besmele
-
Fatiha
-
Bir sure
Sonra "Allahu Ekber" diyerek eÄŸilirim. Erkekler tam eÄŸilir. Bayanlar ise hafifçe eÄŸilir.
Üç kez "Sübhane rabbiyel azim" derim.
Sonra "Semiallahu limen hamideh" diyerek doÄŸrulurum ve "Rabbena lekel hamd" derim.
Sonra "Allahu Ekber" diyerek secdeye giderim. Bayanlar hemen dizlerinin dibine secde eder, erkekler ise biraz daha ileriye secde eder.
Secdede üç kez "Sübhane rabbiyel a'lâ" derim.
Sonra Allahu Ekber diyerek otururum. Tekrar Allahu Ekber diyerek ikinci secdeye giderim. Yine üç kez "Sübhane rabbiyel a'lâ" derim.
Allahu Ekber diyerek ikinci rekata kalkarım.
İkinci rekatta ayaktayken ellerimi bağlar şunları okurum:
-
Besmele
-
Fatiha
-
Bir sure
Sonra birinci rekatta olduÄŸu gibi rüku (eÄŸilme) ve secdeleri yaparım.Ä°kinci secdeden sonra oturur ÅŸunları okurum:
-
Ettehiyyatü
-
Allahümme salli - barik
-
Rabbena duaları
Sonra "Esselamu aleyküm verahmetullah" diyerek saÄŸa, aynı cümleyi söyleyerek sola selam veririm.
Böylece iki rekatlık namazımı bitirmiÅŸ olurum.
Namazı bozan belli başlı hususlar şunlardır:
-
Namazdayken konuÅŸmak. Ä°ster yanılarak olsun, ister unutarak, isterse uyuklayarak, az veya çok her türlü konuÅŸma namazı bozar.
-
Namazda bir ÅŸey yeyip içmek. Sakız çiÄŸnemek.
-
Kendi iÅŸiteceÄŸi kadar gülmek. Yanındakiler iÅŸitecek kadar gülmek, namazla birlikte abdesti de bozar.
-
Kıbleden göÄŸsünü çevirmek.
-
Namazda iken alakasız bir işle meşgul olmak.
-
Namazda abdesti bozulmak.
Namazın insana kazandırdıklarını maddeler halinde ÅŸöyle sıralayabiliriz:
A. Namaz kılan insan, Yüce Allah'ın emrini yerine getirmiÅŸ ve onun sevgisini kazanmış olur. Allah'ın sevgisini kazanmak, en büyük mutluluktur. Çünkü Allah sevgisini elde etmiÅŸ olan, onun dostu olur.
B. Namaz insana her zaman Allah'ı hatırlatır. Allah'ı hatırlamakla insan, kendini ve sorumluluklarını hatırlar. BaşıboÅŸ yaratılmadığını, yaptıklarından dolayı hesaba çekileceÄŸini hatırlar.
C. Namaz insanı kötülüklerden korur. Sürekli Allah'ı hatırlayan biri, yasaklanmış kötü iÅŸlerden uzak durur. Allah'a yakın olan biri ÅŸeytana ve onun iÅŸlerine uzak olur.
D. Namaz insana planlı hareket etmeyi öÄŸretir. Namaz kılan bir insan, gününü beÅŸ vakte böler. Ä°ÅŸlerini ona göre organize eder. Planlı hareket etmeyi öÄŸrenir.
E. Namaz insanlara birlik olmayı öÄŸretir. Namazlar her mahallede cemaatle kılındığında, insanları bir araya getiren bir ibadet olur. Böylece namaz, insanları bir araya getirir; onları birbirine kaynaÅŸtırır.
F. BildiÄŸiniz gibi namaz için abdestli olmak, bedenin ve elbisenin temiz olması ÅŸarttır. Bu da insanlara temiz olmayı, topluluk içinde temiz ve düzenli olmayı öÄŸretir. (Dr. Ali KuzudiÅŸli -dinibil.com)